Trong thế giới bóng đá hiện đại, các tiền đạo được kỳ vọng phải làm rất nhiều việc, từ giữ bóng, kiến tạo cho đồng đội đến việc áp sát hậu vệ đối phương để giành lại quyền kiểm soát. Rất nhiều cầu thủ đã làm tốt điều đó, điển hình như Harry Kane đã trở thành một trong những tiền đạo toàn diện nhất châu Âu, hay Ollie Watkins và Callum Wilson đều là những ví dụ tiêu biểu cho sự kết hợp giữa bản năng săn bàn với sự nhạy bén trong chiến thuật và phòng ngự.
Tuy nhiên, nếu phải chọn ra một cầu thủ đại diện cho định nghĩa cổ điển về một tiền đạo, có lẽ đó chính là Michael Owen. Được coi là sát thủ cuối cùng của bóng đá Anh với lối chơi “săn mồi” chỉ tập trung vào việc tìm kiếm bàn thắng, Owen cuối cùng đã bị bỏ lại phía sau bởi sự phát triển của bóng đá hiện đại.
Vào năm 2009, Jonathan Wilson của tờ Guardian cho rằng hàng thủ chắc chắn hơn và chiến thuật tấn công linh hoạt hơn (trong đó các tiền đạo phải chơi như các tiền vệ và ngược lại) đã khiến những “sát thủ vòng cấm” như Owen trở nên lỗi thời.
Thực tế, từ giữa những năm 2000 trở đi, nhiều đội bóng đã bắt đầu vận hành với sơ đồ một tiền đạo duy nhất – một vai trò không phù hợp với Owen. Và ngay cả khi cựu tuyển thủ Anh có cơ hội trong hệ thống 4-4-2 ưa thích của mình, thì những đối thủ ngày càng am hiểu chiến thuật thời đó thường có thể phong tỏa anh một cách dễ dàng.
Đến mùa giải thứ ba của Owen tại Newcastle United, 2007-08, những chấn thương và sự sa sút về mặt chiến thuật của anh đã hiện rõ. Vì vậy, thật bất ngờ khi vào mùa xuân năm 2008 – khi Newcastle đang lao dốc trên bảng xếp hạng Premier League – huấn luyện viên Kevin Keegan đã thử nghiệm một phương án táo bạo: biến Owen thành một tiền vệ. Trong tám trận đấu, Owen đã chơi ở vị trí “số 10” phía sau hai tiền đạo, một sự thay đổi đã cải thiện đáng kể hiệu suất ghi bàn của anh và giúp Newcastle thoát khỏi cuộc chiến trụ hạng.
Sự Tr trở Lại Của “King Kev” Và Quyết Định Bất Ngờ
Khi Keegan trở lại Newcastle vào tháng 1 năm 2008, người hâm mộ đã rất vui mừng. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi tại vị ở câu lạc bộ, Sam Allardyce đã thực hiện những bản hợp đồng gây tranh cãi như Joey Barton, Alan Smith và Geremi, và rời câu lạc bộ ở vị trí thứ 11 trên bảng xếp hạng vào thời điểm bị sa thải. Keegan hứa hẹn một làn gió mới: lối chơi tấn công, tước vị đội trưởng của Geremi bị tước bỏ và sự trở lại của thời kỳ hoàng kim những năm 90.
Nhưng có một người không hài lòng lắm về sự trở lại của Keegan, đó là Michael Owen. Keegan và Owen đã từng xảy ra mâu thuẫn trong thời gian Keegan còn là huấn luyện viên đội tuyển Anh gần một thập kỷ trước đó.
Keegan – có phần đi trước thời đại – cho rằng Owen không đóng góp đủ cho đội bóng và muốn anh chơi lùi sâu hơn. “Nếu tôi làm một điều nhỏ nhặt nào đó sai, sẽ có một loạt những lời chỉ trích,” Owen nói về hành vi của huấn luyện viên của mình trong Euro 2000.
Với lịch sử mâu thuẫn giữa hai người, nhiều người tự hỏi Keegan sẽ quản lý Owen như thế nào ở Newcastle. Thật bất ngờ, Keegan dường như đánh giá cao tiền đạo của mình hơn là những gì Owen nghĩ: một trong những hành động đầu tiên của ông ở vùng Đông Bắc là trao băng đội trưởng cho Owen.
Nhưng bất chấp sự hòa giải rõ ràng đó, Keegan đã không mang lại nhiều thay đổi tích cực. Trên thực tế, trong bảy trận đấu đầu tiên ở giải đấu, đội bóng chỉ giành được hai điểm, bị Aston Villa và Manchester United đánh bại. Đầu tháng 3, mọi thứ gần như rơi vào khủng hoảng. Newcastle thua Liverpool 3-0 (đội bóng đã sử dụng Fernando Torres làm tiền đạo đơn độc) và rơi xuống vị trí thứ 14, chỉ hơn nhóm xuống hạng bốn điểm.
Đã đến lúc phải thay đổi.
Vị Trí Mới, Lối Chơi Mới
Với những gì Owen đã thể hiện khi Keegan cố gắng thay đổi lối chơi của anh trước đó, bạn sẽ tự hỏi anh ấy sẽ cảm thấy thế nào khi huấn luyện viên bắt đầu cho anh ấy chơi ở hàng tiền vệ trong các buổi tập.
Một tuần sau trận thua Liverpool, Newcastle hành quân đến Birmingham với Owen đảm nhận vị trí tấn công trong sơ đồ kim cương ở hàng tiền vệ. Birmingham dẫn trước, nhưng Owen đã được đền đáp xứng đáng khi anh băng vào đá b ận gỡ hòa 1-1.
Mặc dù không phải là một kết quả tuyệt vời, nhưng thử nghiệm chiến thuật phần lớn đã thành công. Keegan tiếp tục kiên trì và 5 ngày sau đó đã giành chiến thắng đầu tiên trong lần thứ hai dẫn dắt Newcastle: chiến thắng 2-0 trước Fulham.
Owen một lần nữa chơi ở vị trí “số 10” và anh lại ghi bàn, đánh đầu thành bàn từ quả đá phạt của Geremi.
Sự nhạy bén về chiến thuật của vị huấn luyện viên, biến một cầu thủ vốn nổi tiếng là một chiều thành một thứ gì đó hoàn toàn khác, đã được các nhà quan sát khen ngợi.
“Trong buổi tập, Michael thường xuyên di chuyển lùi sâu,” Keegan giải thích. “Chúng tôi tiếp tục quan sát điều đó và nghĩ, ‘Wow, anh chàng này có thể kết nối hàng công cho chúng tôi cả ngày.’
“Chúng tôi đã bố trí Michael lùi sâu hơn một chút vì cậu ấy là cầu thủ mà chúng tôi biết có thể giữ bóng, quan sát đường chuyền và biết khi nào nên nhả bóng. Cậu ấy có thể sẽ có nhiều cơ hội hơn khi xuất phát từ đó so với việc đối đầu với một g ười to lớn và tìm kiếm khoảng trống. Cậu ấy có thể chơi như một tiền vệ cho đến năm 37 tuổi.”
Các đồng đội của Owen dường như cũng hài lòng với sự thay đổi này, bao gồm cả những tiền đạo khác hiện có nhiều thời gian thi đấu hơn.
“Michael thi đấu rất hiệu quả khi chơi lùi sâu,” Mark Viduka, người cũng ghi bàn vào lưới Fulham, cho biết. “Nếu cậu ấy di chuyển phía sau [Obafemi Martins] và tôi, các hậu vệ sẽ không chắc chắn liệu có nên theo kèm cậu ấy hay không.”
Cầu Thủ Của Thế Kỷ 21
Với luồng gió mới, hàng công được sắp xếp lại của Newcastle bắt đầu ghi bàn một cách dễ dàng. Trong trận đấu tiếp theo, với việc Owen một lần nữa ẩn mình phía sau Viduka và Martins, họ đã giành chiến thắng 4-1 trước Tottenham. Owen ghi bàn thắng thứ ba cho Newcastle, với sự tham gia của toàn bộ hàng công: Martins giành bóng ở cánh phải và chuyền cho Viduka, người đã thực hiện cú giật gót tinh tế đưa bóng đến đúng vị trí của Owen, người đã băng lên như Frank Lampard từ tuyến dưới và bình tĩnh dứt điểm tung lưới đối phương.
Trong tám trận liên tiếp, Keegan kiên trì với thử nghiệm này. Trong thời gian đó, Owen ghi được sáu bàn, bao gồm một cú đúp vào lưới Sunderland, với tỷ lệ trung bình một bàn thắng sau mỗi 119 phút. (Khi chơi ở vị trí tiền đạo trong mùa giải đó, anh ấy ghi được một bàn thắng sau mỗi 292 phút.)
Kết thúc chiến dịch, Newcastle cán đích ở vị trí thứ 12. Bản thân điều đó không có gì đáng để phấn khích, nhưng phong độ được cải thiện của đội bóng là một tín hiệu đáng mừng cho mùa giải tiếp theo.
Cho đến khi mọi chuyện đổ bể. Ban lãnh đạo câu lạc bộ quyết định rằng Xisco và Nacho Gonzalez quan trọng hơn quyền tự chủ của Keegan, khiến vị huấn luyện viên được yêu mến phải rời câu lạc bộ vào đầu tháng 9. Joe Kinnear xuất hiện, Alan Shearer xuất hiện và Owen không bao giờ thi đấu ở vị trí tiền vệ nữa.
Sự thay đổi ngắn ngủi của Owen đã hé lộ một khía cạnh khác trong lối chơi của anh, cho thấy rằng anh có thể là một cầu thủ bóng đá của thế kỷ 21. Đáng buồn thay, những màn trình diễn kém thuyết phục tại Manchester United và Stoke City đã củng cố quan điểm phổ biến rằng Owen thuộc về những năm 90.
Tuy nhiên, Keegan luôn khẳng định rằng Owen nên kiên trì ở vị trí tiền vệ. “Đã từng làm việc với cậu ấy, cậu ấy có thể thi đấu thêm hai, ba năm nữa với tư cách là một cầu thủ tiền vệ, một cầu thủ tiền vệ đẳng cấp thế giới thực thụ,” ông nói vào năm 2013 khi Owen giải nghệ ở tuổi 33.
Ngày nay, Owen và Newcastle không có nhiều lời tốt đẹp dành cho nhau. Nếu Keegan và “nhạc trưởng” hàng tiền vệ này kết hợp với nhau thêm một mùa giải nữa, một sự kết hợp chắc chắn có thể giúp ngăn chặn việc xuống hạng, thì mọi chuyện có thể đã rất khác biệt.
